Như bạn đọc đã biết qua nhiều bài viết của mình về chủ đề giáo dục quốc tế, mình đặc biệt quan tâm đến định hướng giáo dục Đại học, và tại thời điểm hiện tại là định hướng du học (trong tương lai, khi có cơ hội trở về Việt Nam, chắc chắn mình sẽ tìm hiểu sâu hơn về cả giáo dục bậc Đại học trong nước và chia sẻ đến các bạn học sinh). Công việc chính tại thời điểm hiện tại của mình là xây dựng và phát triển chương trình hỗ trợ sinh viên quốc tế trong quá trình apply vào các trường Đại học tại Mỹ. Vì vậy, ngoài lúc làm việc trực tiếp với các bạn học sinh/gia đình, mình rất muốn chia sẻ rộng rãi những kinh nghiệm và kiến thức trong mảng college application đến nhiều bạn học sinh ở Việt Nam hơn, trở thành một kênh tin cậy cho đông đảo bạn đọc quan tâm đến giáo dục quốc tế.
Mình dự định sẽ làm 1 series bài viết và vlog giới thiệu về những khái niệm cơ bản nhất trong việc xây dựng hồ sơ và apply đại học Mỹ cho người mới bắt đầu, có thể tạm gọi loạt bài này là College application 101 :D.
Ở bài viết tổng hợp dưới đây mình sẽ chỉ đưa ra tổng quan cho bạn đọc nắm được thông tin chung + các khái niệm chính trong từng giai đoạn chuẩn bị hồ sơ, mình sẽ dần update những bài viết chi tiết về từng mục mà mình gạch đầu dòng trong series College Application 101.
Tại sao cần xây dựng hồ sơ cá nhân khi apply ĐH Mỹ?
Khác với cách thi tuyển vào Đại học (ĐH) như ở Việt Nam và một số nước Châu Á, các nước phương Tây (hay trong bài này là các trường ĐH ở Mỹ) xét hồ sơ cá nhân để lựa chọn sinh viên. Mình thấy mỗi phương pháp hướng đến những mục tiêu khác nhau vì vậy mang những lợi thế riêng. Thi tuyển giúp tiết kiệm tài nguyên cho cả thí sinh và các trường ĐH, chú trọng vào 1 yếu tố chính: năng lực học và thi; trong khi xét tuyển hồ sơ thì lại khuyến khích tính cá nhân trong thời gian dài, học sinh được đánh giá trên nhiều tiêu chí bao gồm cả các hoạt động và phát triển ngoài chương trình học, thi. Hồ sơ cá nhân hiểu đơn giản là tổng hợp các thông tin từ cơ bản (trường, lớp, điểm số, thông tin gia đình..) đến những yêu cầu sâu sát hơn như bài luận cá nhân, thư giới thiệu của thầy cô và các hoạt động ngoại khoá cùng rất nhiều các yêu cầu phụ của từng trường. Từ đó, hội đồng tuyển sinh của từng trường sẽ đánh giá học sinh được tổng thể nhất, không chỉ dựa trên các con số mà còn ở cả tính cách, quan điểm cá nhân hay thái độ đóng góp cho cộng đồng. Họ tin rằng điểm số không phải là thước đo thành công duy nhất của mỗi học sinh.
Vì vậy, nếu các bạn học sinh và các bậc phụ huynh có định hướng du học thay vì thi ĐH trong nước sẽ cần làm quen với việc xây dựng hồ sơ cá nhân - thể hiện bản thân ở nhiều khía cạnh và đặc biệt cần nắm được những thông tin, khái niệm cơ bản càng sớm càng tốt, tránh bị tẩu hoả nhập ma mà nản chí.
Các giai đoạn xây dựng và hoàn thiên hồ sơ cơ bản cho người mới bắt đầu
Mình tạm chia cả quá trình apply ĐH ra làm 3 giai đoạn chính:
Giai đoạn 1: Chuẩn bị (Prep time)
Thời điểm lý tưởng để bắt đầu giai đoạn này là từ tầm nửa sau/cuối lớp 10 hoặc thậm chí sớm hơn (nhưng mình nghĩ các em học sinh mới thi vào cấp 3 và cũng cần thời gian để làm quen với trường lớp và cân nhắc về lựa chọn du học nên nửa sau lớp 10 hoặc hè có lẽ là hợp lý nhất). Đặc biệt, giai đoạn này dù bắt đầu sớm đến đâu thì vẫn sẽ luôn kéo dài cho đến tận khi nộp hồ sơ.
Mình sẽ gợi ý những điều các em học sinh nên chú trọng trong khoảng thoài gian này:
Các thông số (Stats) --> Chi tiết tại đây
+ Điểm trung bình trên lớp (GPA)
+ Các bài thi chuẩn hoá (SAT/ACT, TOEFL/IELTS/Duolingo --> Chi tiết tại đây)
Giai đoạn 2: Xây dựng và hoàn thiện hồ sơ (Application)
Giai đoạn này bắt đầu khi chúng ta đã có hòm hòm các thông tin cứng như điểm thi chuẩn hoá (ít nhất là thi lần 1), dắt túi một vài HĐNK để có cơ sở lên school list phù hợp và hoàn thiện hồ sơ - thông thường mình hay khởi động giai đoạn này ở đầu lớp 11 và kéo dài cho đến hết năm học. Đây cũng là thời gian các em tiếp tục ôn luyện và thi cải thiện điểm các bài thi chuẩn hoá.
Trong khoảng thời gian này, nên quan tâm, tìm hiểu về:
CommonApp/Coalition (Đối với học sinh quốc tế thì CommonApp phổ biến hơn)
Danh sách trường (School list)
Bài luận cá nhân (Personal Essay)
Thư giới thiệu (Letter of recommendation) --> Chi tiết tại đây
+ Tìm người viết thư giới thiệu
+ Hỗ trợ recommender trong việc chuẩn bị thư giới thiệu
Hoàn thành các yêu cầu xin hỗ trợ tài chính/apply các loại học bổng phụ (Financial aid & scholarship) --> Chi tiết tại đây
Thu thập các giấy tờ hành chính (Hộ chiếu, bảng điểm, phiếu xác nhận tk ngân hàng…)
Giai đoạn 3: Nộp hồ sơ (Submission & post-submission)
Giai đoạn này thường diễn ra vào khoảng HKI lớp 12, tuy nhiên thời điểm cụ thể hoàn toàn phụ thuộc vào chiến lược apply của từng bạn do deadline của từng vòng nộp hồ sơ khác nhau. Nếu dự định app Early Decision (ED) thì cần hoàn thiện hồ sơ trước tháng 11, nếu chỉ dự định app Regular Decision (RD) thì deadline có thể kéo dài ra tận tháng 1, tháng 2 tuỳ từng trường. Trong khoảng thời gian nước rút này cần để ý đến những việc chính sau:
Chốt chiến lược nộp Early Decision, Early Action, Regular Decision
Chốt điểm thi chuẩn hoá và order nộp điểm đến trường
Điền và nộp form xin hỗ trợ tài chính
Nộp phí apply đến từng trường (Application fee) khoảng $60 - $70/trường hoặc miễn phí với nhiều trường
Hoàn thành các thao tác trong portal của trường khi hồ sơ đã được tiếp nhận
Đăng ký phỏng vấn (interview)
*Giai đoạn I dù bắt đầu sớm đến đâu cũng vẫn sẽ luôn kéo dài cho đến tận khi nộp hồ sơ.
Đây là timeline mẫu theo kinh nghiệm của mình, tuy nhiên các em học sinh thường bắt đầu muộn hơn và việc đó hoàn toàn ok. Học sinh của mình từng bắt đầu làm hồ sơ vào tháng 9 của năm lớp 12, chưa có cả điểm TOEFL (chỉ app RD) nhưng mình vẫn đảm bảo đi qua đầy đủ những giai đoạn trên dù phải rút ngắn nhất có thể. Vì vậy các em đừng quá lo lắng nếu như thấy bản thân đang xuất phát muộn hơn. Các em có thể dựa vào timeline gợi ý này của mình và thay đổi cho phù hợp với bản thân nhé!
Mình sẽ cố gắng siêng năng viết blog, làm vlog sau đó tổng hợp trong series College Application 101 như một "one-stop source" về các chủ đề/hoạt động chuẩn bị hồ sơ như đã đề cập ở trên. Các bạn, các em ủng hộ và đón đọc/xem nhé!
Hạnh.
Website CommonApp: https://www.commonapp.org/
Website Coalition: https://www.coalitionforcollegeaccess.org/
---------------
See you soon!!!
Commentaires